تا چند سال پیش میگفتن دمای زمین تا سال ۲۱۰۰ فقط یه درجه و نیم بالا میره. ولی حالا قبل از رسیدن به اون سال، از همونم گذشته! طبق گزارش خبرگزاری 724، الان دیگه بحث ۲ درجه افزایشه و با این سرعت، بیشتر از اونم دور از انتظار نیست.
دلیلش چیه؟ سادست! گازهای گلخانه ای مثل دی اکسیدکربن و متان تو دنیا داره بی رویه زیاد میشه. نتیجه هم واضحه: گرم شدن زمین، خشک شدن منابع آبی، و تو ایران هم قطع شدن آب تو خیلی از شهرها مخصوصا جایی که بارونش از حد معمول کمتر بوده.
تو اروپا هم همین داستانه. تابستون ۲۰۲4 اون قدر گرم بود که فقط تو یه بازه ۱۰ روزه، بیشتر از ۲۳۰۰ نفر تو دوازده شهر بزرگ از گرما جونشونو از دست دادن. جالبه بدونی حدود ۱۵۰۰ نفرش مستقیما بخاطر تغییرات اقلیمی فوت کردن. تو لندن فقط، ۲۶۰ نفر مردن که ۱۷۰ تاش به خاطر همین گرمای بی سابقه بوده.
از اون طرف، مشکل بی آبی هم جهانی شده. طبق آمار یونسکو و UN-Water، الان حدود ۳ میلیارد نفر تو دنیا دست‌کم یه ماه در سال با کمبود آب آشامیدنی طرفن. و تا سال ۲۰۳۰، تقاضای آب ممکنه تا ۴۰ درصد بیشتر از میزان عرضه بره بالا!
تو ایران هم وضع خیلی خرابه. گرما، کم‌شدن بارون، و مدیریت ضعیف منابع آبی، دست به دست هم دادن تا بحران آبی شدید بشه. مثلاً دریاچه ارومیه داره سالی حدود یه متر از آبش رو فقط بخاطر تبخیر از دست میده! یعنی ۳ میلیارد مترمکعب آب باید فقط برای جبران این تبخیر بهش برسه.
پروفسور علیجانی، متخصص آب‌و‌هوا، گفته اقلیم مثل بچه شیطونه، قابل پیش‌بینی نیست. ولی طبق داده‌هایی که داریم، سال به سال داره بدتر میشه. نه تنها بارندگی کم شده، بلکه دما به طرز عجیبی بالا رفته.
میگن بارورسازی ابرها هم تو این وضعیت فایده خاصی نداره. تنها راه نجات، صرفه جویی، مدیریت منابع و کاهش تبخیره. مثلاً تو بعضی کشورا با پوشش هایی روی آب، جلوی جذب نور رو میگیرن که آب کمتر تبخیر بشه. یا با کاشت گیاه، کمک میکنن رطوبت مستقیم بخار نشه.
از طرفی، تعرق زیاد بعضی درختا تو هوای گرم باعث میشه حتی با آب کافی هم برگ ها بریزن، چون ریشه نمیتونه به اندازه لازم آب بکشه بالا. پس حتی کشاورزی هم به خطر افتاده.
در نهایت، علیجانی هشدار داده که ما نباید منتظر بشینیم ببینیم چی میشه. باید از همین الان برای آینده برنامه ریزی کنیم، نه فقط واکنش فوری نشون بدیم. تغییر اقلیم یه موضوع جهانیه ولی هر کشوری باید سهم خودش رو درست انجام بده.
و در مورد توافق های بین‌المللی هم گفت: حرف زدن و تصویب قانون خوبه، ولی وقتی اجرا نمیشه، فایده‌ای نداره. کشورا باید واقعاً به سمت انرژی های پاک برن وگرنه وضعیت از اینی هم که هست بدتر میشه.
نقش مردم هم خیلی مهمه. مردم باید هم آگاه باشن، هم اخلاق محیط‌زیستی داشته باشن. بدون این دو تا، حتی اگه قانون هم باشه، باز خیلیا دورش میزنن!
طراحی و توسعه با تیم باریز
